ВӀовнашке

Юрт
ВӀовнашке
Вӏо́внашке
42°48′04″ с. ш. 44°59′38″ в. д.
Паччахьалкхе	Россе Федераци
Федерацен субъект	ГӀалгӀайче
Муниципальни шахьар	ЖӀайраха шахьар
Юрта хьисапе моттиг	Хьули
Тархьари географии
Сахьата оаса	UTC+3:00
Бахархой
Бахархой	0 саг (2010)
Къамаш	гӀалгӀай
Динаш	бусалба
Паччахьалкхен мотт	гӀалгӀай, эрсий
ВӀовнашке Москоа Магас ВӀовнашке 0 ВӀовнашке
Медиафайлаш Викиларма чу

ВӀо́внашке (эрс: Вовнушке, Вовнушки) — гӀалгӀай юкъерча бӀаьшерий заман кхаьлл я. ГӀалгӀай Мехка ЖӀайраха шахьаре улл.

Административни лоархӀаш хилча ВӀовнашке ше «юрт» статус йолаш, «юрта хьисапе моттиг Хьули» яхача муниципальни кхоллама́ юкъейодаш я.

ЦӀи

ГӀалгӀай меттала укх кхаьллах «ВӀовнашке» оал. Эрсий меттала яздаь тайп-тайпара нийслу: «Вовнушке», «Вовнушки».

Статус

Россе Федерацен а ГӀалгӀай Республика а моттигерча шедоалдарах лаьца долча законашка диллача, ВӀовнашке статусах «село» я, «сельское поселение Гули» яхача муниципальни кхоллама́ юкъейодаш а я. Из «село» яха маӀан долаш гӀалгӀай меттала гӀалгӀашта юкъе эггара чӀоагӀагӀа даьржа лела дош да — «юрт» яхар (кӀезигагӀа — «эйла»). Цудухьа административни хьакъехьа гӀалгӀай меттала а оалаш хилча, ВӀовнашке ше «юрт» статус йолаш, «юрта хьисапе моттиг Хьули» яхача муниципальни кхоллама́ юкъейодаш йолга лоархӀ.

Из «юрт» яха юкъара термин дӀачӀоагӀъенна хиларга хьажжа, моллагӀа йолча, хьалха хиннача а хӀанз йолаш йолча а, къаьна а къона а йолча, массайолча нах бахача моттигех цхьатарра «юрт» аьнна цӀи йоаккх тахан гӀалгӀаша. Цхьабакъда, укх мо йолча къаьнарча моттигех, гӀалгӀай лоамарча моттигех хӀаьта а, «юрт» ца оалаш, «пхьа» е «кхала» аьлча нийсагӀа да, хӀана аьлча, гӀалгӀаша юххьанцара «юрт» яха дош тӀадийттадац тӀеххьарча (XVIII—XIX) бӀаьшерашка ара Ӏояхка́ хиннача нах бахача моттигий цӀерашта мара.

Географи

ГӀалгӀай Мехка зӀилбухерча оагӀорахьа ЖӀайраха шахьаре лоам улл ВӀовнашке . ЖӀайрахагара малхбоалехьа 25 километр гаьна улл из, новкъа гӀолла доацаш, нийсса Ӏодусташ хилча. ВӀовнашке гарга яда кхаьллаш я: Бийрге, Озде, Оздече.

Сахьата оаса

ВӀовнашке, еррига ГӀалгӀай Республика мо, МСК (москверча хан) сахьатий зоне уллаш я. Лелаш йолча ханнеи UTC ханнеи юкъе +3:00 (кхо сахьат) башхало я.

Бахархой

1. Н/Д

Сурташ

• 
• 
  Малхбузехьара вӀов
• 
  Малхбоалехьара вӀовнаш
• 
• 
• 
  ВӀовнашке 1910 шера
• 
  ВӀовнашке я Россен Поштан марка тӀа «Республика Ингушетия», Сери «Регионы». 2009
• 
  ВӀовнашке я Россен Банка дагалоацама монета тӀа. Сери «Памятники архитектуры». 2010

Инфраструктура

ХӀанзарча заман инфраструктурах лоархӀача хӀамаех хӀама яц ВӀовнашке.

Литература

• Агиров Т. А. Горная Ингушетия. Путеводитель по Джейрахскому району и предгорьям (эрс.). — М.: Перо, 2021. — 416 с. — ISBN 978-5-00189-087-4.
• Ономастикон Ингушетии : справ.-энцикл. изд. / Сост. Н. Д. Кодзоев, З. Х. Киева. Реценз.: д.п.н., проф. Т. В. Жеребило, к. филол. н., Ф. М. Костоева, Ред.: Х. А. Накостоев, Р. Р. Хайрова; Консультант: Б. А. Хайров; Ингушский НИИ гуманитарных наук имени Ч. Э. Ахриева. — М. : ТПК «Центробланк», 2021. — 120 с. — 500 экз. — ISBN 978-5-91303-022-1.