Дола-Ковна шахьар

Википеди материал
Аланский район» яхачунгара дӀасалостам ба)
Шахьар
Дола-Ковна шахьар
Паччахьалкхе Флаг СССР СССР
ЮкъейоагӀ ГӀалгӀай АО, Нохч-ГӀалгӀай АО, Нохч-ГӀалгӀай АССР, ГӀинбухера ХӀирий АССР
Шийна чулоац 4 нах баха моттиг
Админ. юкъ Дола-Коа, Аланой-Юрт (Аланское)
Тархьари географии
Хьаяь таьрахь 1926—1955
Лаьтта 300 км²
Охлой
Охлой 6657 саг (1939)

Дола-Ковна шахьар (эрс: Пседахский район), 1944—1955 шерашка Аланой шахьар (эрс: Аланский район) — 1935—1955 шерашка юххьанцара ГӀалгӀай, тӀаккха Нохч-ГӀалгӀай автономе областа а, тӀехьагӀа Нохч-ГӀалгӀай АССР а, 1944—1955 шш. ГӀинбухера ХӀирий АССР а доалахьа хинна административни-лаьттан да́къа. Административни юкъ — Дола-Коа (1944 шера денз — Аланой-Юрт).

Бахархой[тоаде | тоаде чура]

1939 шера хьисап деш нах дӀаязбеча хана Дола-Ковна шахьаре вахаш 6657 саг хиннав, царех гӀалгӀай — 61,2 %, нохчий — 28,5 %, эрсий — 5,4 %[1].

Тархьар[тоаде | тоаде чура]

Дола-Ковна гом 1926 шера Муттхьов 2 дийнахьа ГӀалгӀай АО лоаттаме вӀашагӀбелла хиннаб. 1931 шера сентябрь 30 дийнахьа цу гомах Дола-Ковна шахьар хьаяьй.

1934 шера ГӀалгӀайи Нохчийи автономе областаш вӀашагӀтеха керда хьахиннача Нохч-ГӀалгӀай АО юкъеяхай. 1936 шера наджгоанцхой бетта 23 дийнахьа шахьар дӀа а яьккха, саькура 25 дийнахьа меттаоттаяь хиннай. 1936 шера Чантар 5 дийнахьа Нохч-ГӀалгӀай АССР-ах дӀатехай.

1940 шера 4 сельсовет хиннай: цхьоалагӀа Къаскима, шоллагӀа Къаскима, Дола-Ковна, СоагӀапчен. 1944 шера Муттхьов 7 дийнахьа Нохч-ГӀалгӀай АССР дӀа ма яьккханге, Дола-Ковна шахьар ГӀинбухерча ХӀирийчен АССР-а́ дӀа а енна, цунах Аланой шахьар хьа а яь (цига баьхараш аланой хиларга хьежжа), 4 сельсовета керда цӀераш техкай (1945 шера дарех): Советски, Хурыкау, Аланой, Ногцарда.

1955 шера сентябрь 20-ча дийнахьа Аланой шахьар дӀа а яьккха, цун лаьтта МоагӀалбиках дӀатехад[2][3].

Белгалдаккхар[тоаде | тоаде чура]

  1. Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения районов, городов и крупных сёл РСФСР (эрс.). www.demoscope.ru (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 15.11.2021.
  2. Краткая историческая справка об административно-территориальном делении Чечено-Ингушетии (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 8.11.2018. Архиве диллад 2018 шера лайчилла 8 дийнахьа.
  3. Государственный архив Республики Ингушетия (эрс.). ingarchive.ru (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 15.11.2021.