ГӀалгӀай автономе область

ГӀалгӀай автономе область
	Автономе область
ГӀалгӀай автономе область
	43°19′ с. ш. 45°41′ в. д.HGЯO
Паччахьалкхе	СССР
ЮкъейоагӀаш хиннай	РСФСР
Админ. юкъ	Буро
Тархьари географии
Хьаяь таьрахь	1924
ДӀаяьккха таьрахь	1934
Лаьтта	3218 км²
Охлой
Охлой	75 133 саг (1926)
Айхал	23,3 чел./км²
Къамаш	гӀалгӀай (93 %),; кхыбараш (4 %)
Официальни мотт	гӀалгӀай, эрсий

ГӀалгӀай автономе область — РСФСРе 1924—1934 шерашка хинна лаьттан-административни да́къа.

Областа административни юкъ — Буро.

Тархьар

ГӀалгӀай автономе область вӀашагӀъеллай июль бетта 7 дийнахьа 1924 шера, дӀаяьккха хиннача Лоаман АССР ГӀалгӀай къаман гомах. Керттера пхьа областа́ юкъе ца йода автономе йола Буро оттаяьй, бакъда Буро иштта ГӀинбухен-ХӀирий автономе областа а керттера пхьа хиннай.

Ардара 16 дийнахьа денз ГӀалгӀай автономе область Даькъастен краянна юкъе хиннай.

1928 шера Чантар 7 дийнахьа ший кхетаченгахьа ГӀинбухен-Кавказера парте крайкома бюрос цхьа кӀира ха а йилла́ амалт даьд комиссенна, Буро ГӀинбухен-ХӀирий автономе областах дӀахоттара бахьан долаш, ГӀалгӀай автономе областа хьашташ Ӏалашдарах лаьца хаттар кийчде аьнна. Хаттар кийчдеш шин апарах уйла е аьннад: е къаьстта гӀалгӀашта йола юкъарче хьаяр, цу гӀулакха́ эшаш йола булама кечалаш дӀахьожа а яь, е ГӀалгӀай областа культурни-боахама хьашташ Ӏалашдар духьа Бурох цхьа да́къа хьакъоастадар^[2].

1934 шера наджгоанцхой бетта 15 дийнахьа ГӀалгӀай автономе область Нохчий автономе областах дӀа а хетта Нохч-ГӀалгӀай автономе область вӀашагӀъеллай.

Административни екъар

Эггара хьалха кхаь шахьара екъалуш хиннай: Ачалкхен (Дола-Коа), Лоаман (Ахки-Юрт), Наьсарен (Наьсаре)

Мутт-хьал 8 дийнахьа 1926 шера Ачалкхен шахьарах Дола-Ковна шахьар хьаяьй, хӀаьта Лоаман шахьар йийкъай: Галашка шахьара́и ГӀалме шахьара́и.

Юххера 1931-ча шера АьрхӀий 1 ден хьалах областа юкъе йодаш йиъ шахьар хиннай:

Галашкен шахьар — Галашке
Наьсарен шахьар — Наьсаре
ГӀалме шахьар — Буро
Дола-Ковна шахьар — Дола-Коа

Бахархой

Ерригача союзе 1926 шера хиннача хьисап деш нах дӀаязбарах ГӀалгӀай областе 75 133 саг ваьхав^[1].

Къамий лоаттам иштта хиннаб^[3]:

Къам	Баха нах, саг	Беррига бахархошта юкъера дакъа, %
ГӀалгӀай	69 930	93,1
Нохчий	2572	3,4
Эрсий	922	1,2

Белгалдаккхар

ТӀатовжамаш

РСФСР-а административни-лаьттан декъар
Автономе область ГӀалгӀайчеАрхиве диллад 2018 шера кӀимарса 5 дийнахьа.

[Перепись1926-1] 1,0 ^1,1 Всесоюзная перепись населения 1926 г.. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 10.03.2012.

[2] «Сердало». События декабря.

[ДW1929-3] Всесоюзная перепись населения 1929 г. Национальный состав.. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 10.03.2012.

[1]

[2]

[3]