ТӀоговзанча

Википеди материал

ТӀого́взанча (эрс: Искусник камня, каменщик) — хӀама (гӀишлош) хьалйотташ вола болхло; кхераца (иштта кхерах хьаяь кхыйолча материалаца) хӀама хьалйотта ховш вола говзанча. Тахан гӀалгӀаша иштта леладу гӀишлонхо (эрс: строитель) яха дош а.

Тайп-тайпара гӀишлош йоттара гӀулакх массахана а даьржа а эшаш а хиннад Кавказе, юкъерча бӀаьшерашка масала чӀоагӀа даьржад гӀалаши вӀовнаши йоттар. Цу хана чухьа геттара цӀихеза хиннаб къаьстта гӀалгӀай тӀоговзанчаш. Царех ба, масала:

  1. Аьрзера Янд;
  2. Фуртовгера Оахарганаькъан Дугои, Лаьнанаькъан Дации Чуранаькъан Хазбии;
  3. Барханера Барханой Баки;
  4. Хьулера Дударанаькъан Ерда;
  5. Йовлера Йовлой Арсамак;
  6. Хаьнера Хоаной Хинг;
  7. ТӀаргамара Аьлданаькъан Таьт-Боткъа[1].

Хьалйоттара говзал лелаеш бӀарчча тайпаш а хиннад. Царех лоархӀаш хиннаб, масала, Лакхереи, Юкъереи Лохереи Озигара Баркинхой[2][3]. ГӀалгӀай тӀоговзанчаш арахьа а бовзаш хиннаб, ГӀалгӀайчен доазол дехьа — Нохчийи, ХӀирийи, Гуржийи мехкашка. Цига дӀабехаш хиннаб уж чоалхане гӀалаши вӀовнаши йоттар духьа[4][5].

Белгалдаккхар[тоаде | тоаде чура]

  1. Муталиев Т. Х.-Б, Чахкиев Д.Ю. Славные сыновья и дочери Ингушетии. С. 47.
  2. Чахкиев Д.Ю., 2003, оа. 126.
  3. Хасиев С.-М. А. Из истории развития кустарных промыслов чеченцев и ингушей в дореволюционном прошлом (обработка металла и камня) // Хозяйство и хозяйственный быт народов Чечено-Ингушетии. Грозный, 1983. С. 25.
  4. Щеблыкин И. П., 1928, оа. 280.
  5. Крупнов Е.И., 1971, оа. 149-150.

ТӀатовжамаш[тоаде | тоаде чура]

  • Крупнов Е.И. Средневековая Ингушетия. — М., 1971.
  • Чахкиев Д.Ю. Древности Горной Ингушетии. — Назрань, 2003. — Т. 1.
  • Щеблыкин И. П. Искусство Ингушетии в памятниках материальной культуры. — Владикавказ: ИИШГИК, 1928. — Т. 1.