Махьмад-ХитӀе
Эйла | |
Махьмад-ХитӀе | |
---|---|
Махьмад-ХитӀе | |
эрс: Вознесенская | |
| |
43°32′38″ с. ш. 44°45′08″ в. д.HGЯO | |
Паччахьалкхе | Россе Федераци |
Федерацен субъект | ГӀалгӀайче |
Муниципальни шахьар | МагӀалбика |
Юрт | Махьмад-ХитӀе |
Дá | ГӀазданаькъан Мухьмада Бадрудин[1] |
Тархьари географии | |
Йиллай | 1847 шера |
Лакхал | 600[2] м |
Ӏалама лоаттам | шийло тӀаьда (Dfb)[3] |
Сахьата оаса | UTC+3:00 |
Бахархой | |
Бахархой | ↗1398[4] саг (2022) |
Къамаш | гӀалгӀай, нохчий, туркий, эрсий |
Динаш | сунний бусалба нах, православхой |
Паччахьалкхен мотт | гӀалгӀай, эрсий |
Дагарга идентификатораш | |
Телефоний код | +7 8734 |
Пошта индекс | 386310 |
Код ОКАТО | 26215815001 |
Код ОКТМО | 26615420101 |
Номер в ГКГН | 0155327 |
|
Махьмад-ХитӀе e Махьмад-Юрт (эрс: Вознесенская) — ГӀалгӀай Мехка МагӀалбика шахьара юрт.
Тархьар
[тоаде | тоаде чура]ГӀалгӀай Мехка кораяьча кердача кхерий заман хӀамаех лоархӀаш да XX бӀаьшера 1950-гӀча шерашка Тийрка довкъа тӀа Махьмад-ХитӀенна гаьна доаццаш корадаь сийлингаш, масала, кхерах даь догараш. Ӏилманхошта хетаргахьа дахчаца болх бе эшаш хиннай уж кечалаш. Махьмад-ХитӀа кораяь хӀамаш V эзар шера вай замал хьалха я аьнна оттадаьд Ӏилманхоша[5].
Махьамад-ХитӀе йиллай 1822 шера. ЗӀамигача ГӀаьбартехьенна юкъейоагӀаш хиннай из цу хана. Юрта лаьтта цкъа хьалха гӀаьбартой Мударовашка хиннад, бакъда 1820 шерашка денз Бековичи-Черкасски яхачарга кхаьчад[6]: цкъа — Фёдорага, цунна А. П. Ермоловс ЗӀамигача ГӀаьбартехье 100 эзар десятина лаьтта денна хиннад (1824-гӀча шера, Россе импере министрий комитета тептара амарца дӀачоагӀадаьд)[7]. ТӀаккха, Фёдор кхелхачул тӀехьагӀа лаьтта цун зӀамагӀча вешийга Ефимага кхаьчад.
Цу лаьтта тӀа 1822 шера денз тайп-тайпарча къамий бахархой болча юрташ Ӏоехкаш хиннай, царех Махьмад-Юрт а хиннай. 1840 шерашка гонахьа яьда́ цхьайола юрташ мо Махьмад-Юрт а дӀаяьккхай[6]. Лакхе хьоахабаьча Бековичи-Черкасски яхарга лаьтташ хьа а ийдеш, уж гӀазакхашта дӀатийналга ховш да[8].
Баха нах
[тоаде | тоаде чура]Бахача наьх дукхал | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
2002[9] | 2006[10] | 2007[10] | 2008[10] | 2009[10] | 2010[11] | 2011[11] |
6319 | ↗6523 | ↗6590 | ↗6663 | ↗6771 | ↘1815 | ↗1822 |
2012[11] | 2013[11] | 2014[12] | 2015[13] | 2016[14] | 2017[15] | 2018[16] |
↗1996 | ↘1946 | ↘1812 | ↘1669 | ↘1502 | ↘1425 | ↘1371 |
2019[17] | 2020[18] | 2021[19] | 2022[4] | |||
↘1349 | ↗1360 | ↗1383 | ↗1398 |
Къамаш
[тоаде | тоаде чура]Ерригроссе бахархой 2010 шера дӀаязбаьчох Махьмад-ХитӀе ба[20]:
- гӀалгӀай — 2 647 саг (41,9 %)
- нохчий — 2 512 саг (39,8 %)
- туркий — 763 саг (12,1 %)
- эрсий — 318 саг (5 %)
- кхыбараш — 79 саг
Ерригроссе бахархой 2010 шера дӀаязбаьчох Махьмад-ХитӀе ба[21]:
- гӀалгӀай — 739 саг (40,7 %)
- нохчий — 662 саг (36,5 %)
- туркий — 337 саг (18,6 %)
- эрсий — 46 саг (2,5 %)
- гӀозлой — 18 саг (1,0 %)
- кхыбараш — 13 саг (0,7 %)
Белгалдаккхар
[тоаде | тоаде чура]- ↑ Глава администрации с.п. Вознесенское
- ↑ Лист карты K-38-18 Малгобек. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1983 год. Издание 1988 г.
- ↑ Климат Вознесенской // Climate-Data.org
- ↑ 4,0 4,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2022 года Федеральная служба государственной статистики (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 26.04.2022.
- ↑ Кореневский С. Н. Древнейшее оседлое население на Среднем Тереке. — М., 1993. — С. 16—17.
- ↑ 6,0 6,1 Волкова, 1974, оа. 225.
- ↑ История народов Северного Кавказа (конец XVIII в. — 1917 г.). Под ред. А. Л. Нарочницкого. — М.: Наука, 1988. — С. 95.
- ↑ Бекович-Черкасский Ефим Александрович Архиве диллад 2014 шера наджгоанцхой 13 дийнахьа.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (эрс.). Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 3.02.2012.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Численность населения республики Ингушетия по населённым пунктам 2006-2012 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 17.10.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 17.10.2013.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Оценка численности населения 2010-2013 (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 23.08.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 23.08.2014.
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 2.08.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.08.2014.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 6.08.2015. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 6.08.2015.
- ↑ Численность населения Республики Ингушетия по состоянию на 1 января 2016 года в разрезе населённых пунктов (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 8.08.2016. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 8.08.2016.
- ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал. Муниципальни образованешка гӀола 2017 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа (эрс.) (31 кӀимарса 2017). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2017. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 31.07.2017.
- ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал. ЛаьрхӀай муниципальни образованешка 2018 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 25.07.2018. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 26.07.2018.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2019. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
- ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал муниципальни кхолламашка гӀолла 2020 шера наджгоанцхой бетта 1 денга (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 17.10.2020. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 17.10.2020.
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 27.04.2021. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
- ↑ Этнокавказ. Население Малгобекского района по переписи 2002 г.
- ↑ Том 4. Таблица 04-04. Население Ингушетии по национальности и владению русским языком. Архиве диллад 2016 шера тушола 6 дийнахьа.
Литература
[тоаде | тоаде чура]- Волкова Н. Г. Этнический состав населения Северного Кавказа в XVIII — начале XX века . — М.: Наука, 1974. — 280 с.
- Мартиросиан Г. К. Нагорная Ингушия. Социально-экономический очерк. . — Владикавказ, 1928. — 152 с.