Чулоацамага гӀó

Махьмад-ХитӀе

Эйла
Махьмад-ХитӀе
Махьмад-ХитӀе
эрс: Вознесенская
Махьмад-ХитӀен сурт
Махьмад-ХитӀен сурт
43°32′38″ с. ш. 44°45′08″ в. д.HGЯO
Паччахьалкхе  Россе Федераци
Федерацен субъект ГӀалгӀайче
Муниципальни шахьар МагӀалбика
Юрт Махьмад-ХитӀе
Дá ГӀазданаькъан Мухьмада Бадрудин[1]
Тархьари географии
Йиллай 1847 шера
Лакхал 600[2] м
Ӏалама лоаттам шийло тӀаьда (Dfb)[3]
Сахьата оаса UTC+3:00
Бахархой
Бахархой 1398[4] саг (2022)
Къамаш гӀалгӀай, нохчий, туркий, эрсий
Динаш сунний бусалба нах, православхой
Паччахьалкхен мотт гӀалгӀай, эрсий
Дагарга идентификатораш
Телефоний код +7 8734
Пошта индекс 386310
Код ОКАТО 26215815001
Код ОКТМО 26615420101
Номер в ГКГН 0155327
Гойта/хьуладе карташ
Махьмад-ХитӀе (Россия)
Махьмад-ХитӀе
Москоа
Махьмад-ХитӀе (ГӀалгӀайче)
Магас
Махьмад-ХитӀе

Махьмад-ХитӀе e Махьмад-Юрт (эрс: Вознесенская) — ГӀалгӀай Мехка МагӀалбика шахьара юрт.

ГӀалгӀай Мехка кораяьча кердача кхерий заман хӀамаех лоархӀаш да XX бӀаьшера 1950-гӀча шерашка Тийрка довкъа тӀа Махьмад-ХитӀенна гаьна доаццаш корадаь сийлингаш, масала, кхерах даь догараш. Ӏилманхошта хетаргахьа дахчаца болх бе эшаш хиннай уж кечалаш. Махьмад-ХитӀа кораяь хӀамаш V эзар шера вай замал хьалха я аьнна оттадаьд Ӏилманхоша[5].

Махьамад-ХитӀе йиллай 1822 шера. ЗӀамигача ГӀаьбартехьенна юкъейоагӀаш хиннай из цу хана. Юрта лаьтта цкъа хьалха гӀаьбартой Мударовашка хиннад, бакъда 1820 шерашка денз Бековичи-Черкасски яхачарга кхаьчад[6]: цкъа — Фёдорага, цунна А. П. Ермоловс ЗӀамигача ГӀаьбартехье 100 эзар десятина лаьтта денна хиннад (1824-гӀча шера, Россе импере министрий комитета тептара амарца дӀачоагӀадаьд)[7]. ТӀаккха, Фёдор кхелхачул тӀехьагӀа лаьтта цун зӀамагӀча вешийга Ефимага кхаьчад.

Цу лаьтта тӀа 1822 шера денз тайп-тайпарча къамий бахархой болча юрташ Ӏоехкаш хиннай, царех Махьмад-Юрт а хиннай. 1840 шерашка гонахьа яьда́ цхьайола юрташ мо Махьмад-Юрт а дӀаяьккхай[6]. Лакхе хьоахабаьча Бековичи-Черкасски яхарга лаьтташ хьа а ийдеш, уж гӀазакхашта дӀатийналга ховш да[8].

Баха нах

[тоаде | тоаде чура]
Бахача наьх дукхал
2002[9]2006[10]2007[10]2008[10]2009[10]2010[11]2011[11]
6319652365906663677118151822
2012[11]2013[11]2014[12]2015[13]2016[14]2017[15]2018[16]
1996194618121669150214251371
2019[17]2020[18]2021[19]2022[4]
1349136013831398


Ерригроссе бахархой 2010 шера дӀаязбаьчох Махьмад-ХитӀе ба[20]:

Ерригроссе бахархой 2010 шера дӀаязбаьчох Махьмад-ХитӀе ба[21]:

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]
  1. Глава администрации с.п. Вознесенское
  2. Лист карты K-38-18 Малгобек. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1983 год. Издание 1988 г.
  3. Климат Вознесенской // Climate-Data.org
  4. 4,0 4,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2022 года Федеральная служба государственной статистики (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 26.04.2022.
  5. Кореневский С. Н. Древнейшее оседлое население на Среднем Тереке. — М., 1993. — С. 16—17.
  6. 6,0 6,1 Волкова, 1974, оа. 225.
  7. История народов Северного Кавказа (конец XVIII в. — 1917 г.). Под ред. А. Л. Нарочницкого. — М.: Наука, 1988. — С. 95.
  8. Бекович-Черкасский Ефим Александрович Архиве диллад 2014 шера наджгоанцхой 13 дийнахьа.
  9. Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (эрс.). Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 3.02.2012.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Численность населения республики Ингушетия по населённым пунктам 2006-2012 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 17.10.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 17.10.2013.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 Оценка численности населения 2010-2013 (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 23.08.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 23.08.2014.
  12. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 2.08.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.08.2014.
  13. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 6.08.2015. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 6.08.2015.
  14. Численность населения Республики Ингушетия по состоянию на 1 января 2016 года в разрезе населённых пунктов (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 8.08.2016. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 8.08.2016.
  15. Россе Федерацен бахархой дукхал. Муниципальни образованешка гӀола 2017 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа (эрс.) (31 кӀимарса 2017). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2017. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 31.07.2017.
  16. Россе Федерацен бахархой дукхал. ЛаьрхӀай муниципальни образованешка 2018 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 25.07.2018. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 26.07.2018.
  17. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2019. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
  18. Россе Федерацен бахархой дукхал муниципальни кхолламашка гӀолла 2020 шера наджгоанцхой бетта 1 денга (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 17.10.2020. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 17.10.2020.
  19. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 27.04.2021. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
  20. Этнокавказ. Население Малгобекского района по переписи 2002 г.
  21. Том 4. Таблица 04-04. Население Ингушетии по национальности и владению русским языком. Архиве диллад 2016 шера тушола 6 дийнахьа.

Литература

[тоаде | тоаде чура]
  • Волкова Н. Г. Этнический состав населения Северного Кавказа в XVIII — начале XX века. — М.: Наука, 1974. — 280 с.
  • Мартиросиан Г. К. Нагорная Ингушия. Социально-экономический очерк.. — Владикавказ, 1928. — 152 с.