Ков:Ӏилма

Болалучарна · Юкъарло · Темаш · БӀаргазем · СовгӀаташ · Проекташ · ДӀадехар

ӀИЛМАН КОВ

Ӏилма

Керастал даьрашта хаций, сигаленаши лаьттеи вӀашкалата хинналга, тӀаккха Оаха уж вӀаший къоастаяьлга? Хих массадола хӀама дийндаьд Оаха. Ай, им диллаций цар? КъорӀа, 21:30

Эггара кхета ца луш дар да вай дунен тӀа, хӀаьта а из кхеталуш хилар. А. Эйнштейн

Ӏилма (наука) — долаш долчох ха́р хьаӀоадара а цунна лостам бара а духьа на́ха хьадеш долчун цхьа да́къа.

Предметни областаш

Фуд из Ӏилма? • Ӏилмай лоами • Академе дисциплинаш • Ӏилман низамий мугӀам • Физика низамий мугӀам

Формальни Ӏилмаш:

• логика
• алгебра
• геометри
• математика
• информатика
• соцамаш дарах йола теори
• статистика

Юкъарлен Ӏилмаш:

• антропологи
• тархьар
• краеведени
• социологи
• бокъо
• политологи
• культурологи
• экономика

Гуманитарни Ӏилмаш:

• лингвистика
• психологи
• литература лелаяр
• исбахьале лелаяр
• педагогика
• этика
• эстетика
• хоамбоаржабар
• филологи

Ӏалама (эмпирически) Ӏилмаш:

• адамӀилма
• айламӀилма
• биологи
• ветеринари
• географи
• Ӏаламдовзар
• геологи
• лорал
• метеорологи
• оакафордӀилма
• физика
• хими

Техника Ӏилмаш:

• архитектура
• биотехнологи
• информатика
• кибернетика
• кемашдоттар
• космонавтика
• материаловедение
• механика
• системотехника
• тӀоговзал
• химе технологи
• электротехника
• энергетика

Хержа статья

Евклид. «Афинера школа» яхача Рафаэла сурта да́къа

Матема́тика (ш.-ян. μᾰθημᾰτικά←ш.-ян. μάθημα — тахкар, Ӏилма) — шоашта сурт оттаду белгалонаш мара йовзаш йоацача объекташта юкъера юкъамоттигех дола Ӏилма да. Тархьараца математика хьахиннай дагардара а, дистара а, объектий кепий сурт оттадара а операций ларда тӀа.

Хой шоана…

• Баьцамеа бетта 30-31 деношка 1886 ш. геологе экспедицена кулгалдеш, ГӀалгӀайчен Фуртовгера хурхала тӀа, вена хиннав гӀорваьнна эрсий Ӏилманхо Дмитрий Менделеев.
• Ерригача Кавказе духхьал гӀалгӀай кхалнаха тӀаювхаеш хинна кий культура-тархьара бувзам болаш я ширача «Фригера кийнашца».
• ГӀалгӀайче — Кавказа географе юкъ я аьнна лоархӀаш я.

Керда статьяш

• Лорал:
  • Сага анатоми
  • ТӀехк
  • Пехкаш
    • Пехкий альвеола
  • Дега-миай система
    • Миаш
      • Пхаьнаш
        • Дукъа пха
    • Дог
      • Сага дог
      • Дега лазараш
        • Дог кхоачамбоацаш хилар
        • Дега харцгарт
        • Дега фибрилляци
          • ДегтӀений фибрилляци
  • Нервий система
    • Керта хьоа
    • Юкъера хьоа
    • МӀаьдгӀирга хьисапе хьоа
    • Лерг
      • Чура лерг
• Хими
  • Къанза кислота

Дакъа лаца лой хьона?

Лакхе цӀе бесах йола хӀанзе кхолланза йола оагӀонаш хьакхолла. Эрсий меттала йолча Википеде чура хьа а лохаш уж оагӀонаш, царна гӀалгӀай меттала таржам а деш, ГӀалгӀай Википеде чу хьачуяха.

Масала, Краеведени яха оагӀув хьаккхолларгйолаш (е тхьовре кхелла яле из дӀахо хьакхоачашъергйолаш) Эрсий Википеде чу иззамо йола оагӀув хьа а лахе (→ (ru) Краеведение), таржам де цунна гӀалгӀай меттала.