Дер
Дер (да) (эрс: Де́ятельность) — субъекто (са доала хӀама) объектаца (дийнадоаца кхоллам) вӀаший бувзам хилара процесс. Из деча юкъа субъекто ший моллагӀа дола хьашташ кхоачашду, дагалаьцар Ӏалашду.
Дерах бола кхетам
[тоаде | тоаде чура]Селлара хала хилар бахьан долаши соцашдоаца арахьарча хьа́ла хувцамаш бахьан долаши лохарча филогенеза стадешка денз гонахьарча дуненца бувзаман доаладара психикай кепаш хьахул.
Къаьстта маӀан да ориентира-тохкама дер дегӀадоаладар.
Сага къаьстта сина белгалонаши дегӀа белгалонаши хьахилараи дегӀаяраи керттера деран кеп - къахьегам ба. Къахьегамца цӀийх лета да кхыдоа дераш: ловзар, хӀама Ӏомадар. Социале-тархьаран боламца, къахьегамах "хаькъалцара болхбар(къахьегам)" хьахул, из да социумашта эшашдола теорецара дер. Дийнатий эволюцеца цар гонахьарча лоаттамца бола вӀаший бувзами, ориентира-тохкама дери халагӀеи халагӀеи хул.
Дер аьнна цӀи яьккха йиш я моллагӀча маӀан долашдоа хӀама дарах. МоллагӀдола "дер" деш вар - "дерхо"
Синонимаш
[тоаде | тоаде чура]"Дер" яхача деша синонимаш - къахьегам, гӀулакх, болх, болам кхы а дӀ.