ГӀалгӀай даар

ГӀалгӀай даара юкъе доккха дакъа дӀалоацаш да дулх. Дукха хана денз из дуаш хьабоагӀаш ба гӀалгӀай. Дуар дукхагӀа бежана дулхи устагӀан дулхи да. Царех гӀалгӀаша шоай керттера къаман даар кийчду — дулх-хьалтӀам, вешта тайп-тайпарча хьоара даарех детт, цӀера тӀа дотт (шоашилг).

ГӀалгӀаша ше мо кхы дац аьнна лоархӀар дулх-хьалтӀам да. Из цӀенача дулхах ца дича да́лац, дикагӀа устагӀандар лоархӀ. Хьалха Ӏай докъадаь дулх а тохар, цхьабакъда из хьаьшашта оттаде пайдан хиннадац. Хаьсасомаш а хиннад дуаш, царех хох, хьонк, болак, ябакх, чахра, кӀай хоарсам, 19-гӀча бӀаьшерал тӀехьа помдур, коартол, жакъоп. Из доацаш геттара дукха башх-башха баьцадаараши, кӀоанолгаши детт.

Даараш

• Амасти

• Балаж — мукха хьоарах яь маькх.

• БӀар — гийг чуелла чураш.

• Бетта-мажарг — нахчеи ко́стагӀеи те́ха́ бетта́ бо́д.

• Божолг

• Даттараш

• Дулх-хьалтӀам

• Думи

• КӀо

• КӀодар

• Кхеш

• Кхотор — дулх е нахча чуелла кондар теха гӀалгӀай маькхаш.

• Кхунк — кхеши, жуври, цкъаза кӀолди тохаш кийчду даар.

• Лохк

• Локъамаш

• Марш.

• Мистам — миста сискал.

• Нитташ — нитташ техе кийчъю чорпа.

• Ольг.

• Сискал — жуврах кийчъю маькх.

• [[Топаш]

• [[Хингали]

• Хупоалхудар (?) — кӀолди, нахчи, шуреи а тохаш кийчду худар, гарзаш мо кхехкабаь бода тоха.

• Хингалаш — яьбакх чуелла чӀаьпилг.

• Хьонк — хьонк кийчбу е шурийла кхехка беш, е хила кхехка а бийя, налхийла кхорзаш. Иштта шув (зиза теха хьонк) а кийчбе йиш я.

• Цу.

• ЧӀаьпилг.

БерхӀа

• БерхӀа (гӀа: "берхӀ") — аьхьа коартоли, диллеи, кхерза хохи, можаовлеи, кондар е кхыйола баьцаши теха даар.

• Котама берхӀ —

• КӀай берхӀа — шуреи бочабӀареи теха берхӀа.

• КӀома берхӀ — саьмарсаькх е Ӏехьа хьонка маьчеш теха берхӀа.

• Миста берхӀа — морз теха берхӀа.

• Найца́ берхӀа — фуа теха берӀха

• ТӀоа берхӀа — тӀайхи кӀолдахи кийчбу берхӀа.

• ЦӀалх (гӀа: "цӀалх") — хьунхьачах (мистача хьачах) кийчбу берхӀа.

Мерза даараш

Хьовла:

• хьоара хьовла/жувра хьовла — вайцига кийчду хьовла. Деттáча хьоарах е цунахи, налхахи, шекарахи кийчду.
• нохчий хьовла — арахьа чак-чак оала хьовла. Нохчаша шоаш гарзни хьовла оал цох — гарзá хьовла. Хьоарах хьокхабаьча кхерзáча бедах кийчду из модз а тохаш.
• пирсаьний хьовла — Ӏехьáча генарех кийчду хьовла. Заводашка дукха кийчду советий хана денз, вӀашкалетá хургдоацаш михьига (гвоздика) тайпан долча баьцовгӀай овлаех хий а тохаш.
• щербет хьовла — Зӏамигача Азера Ӏочудена хьовла. Шекарахи шурийхи кийчду. Каст-кастта юкъе бӏараш детт: дукхагӏа кхéбӏáраш (арахис) хул уж.
• бӀаран хьовла — бӀараши модзи тохаш кийчду.

• ЗӀоакаш — мерзабаь кхерза бода. Цкъаза къарчӀ-къарчӀ оалаш хургболаш кийчбу.

• Мерза дуг — мерзача дугах кишмишки бочабӀари тох.

• Мерза маькх — кӀолд е модз тохкаш кийчъю.

• Кхорий цу — кхорех баьккхача цунах ду худар.

• Айра — пастила.

• Элг — пряник с корицей по ингушски.

• Тийдаргаш — тийда́ кхерза́ бода. Тийдаргашка хӀама чуйоллац. Мерза а мерза йоацаш а хул уж.

Малараш

ГӀалгӀаша мел чайнаши (тайп-тайпарча баьцех: хьандаргах, кондарах, Ӏимарий баьцах, вешта гӀалмакх чайнаш), мутташи, мерза хиши.

• Масхам — корта бохабеш доаца малар, жуврахи, мезахи кишмишкахи тохаш кийчду.

• Мезамотт — шекарахи хийнахи кийчдеш хинна сомаши комараши детташ хинна малар.

• ЦӀин, къаракъ, чхьагӀар, йий, них — гӀалгӀаша им диллалехьа мийна корта бохабу малараш

ТӀатовжамаш

• [1]
• [2]
• [3]