Аьлте-Юрт
| Административни округ | |
| Аьлте-Юрт | |
|---|---|
| {{{ингушское название}}} | |
| эрс: Аьлтиево, Альтиевский административный округ | |
| 43°14′04″ с. ш. 44°47′05″ в. д.HGЯO | |
| Паччахьалкхе |
 Россе Федераци |
| Федерацен субъект | ГӀалгӀайче |
| Пхье | Наьсаре |
| Тархьари географии | |
| ХьалхагӀа хинна цӀераш |
эрсий меттала: 1944 кхачч. — с. Альтиево 1958 кхачч. — с. Баркаджин 1995 кхачч. — с.Альтиево 2009 кхачч. — Альтиевский муниципальный округ г. Назрань |
| Административни округ я | 2009 шера денз |
| Лакхал | 527 метр |
| Ӏалама лоаттам | гӀаьххьа |
| Сахьата оаса | UTC+3:00 |
| Бахархой | |
| Бахархой | ↗8772[1] саг (2022) |
| Къамаш | гӀалгӀай |
| Динаш | сунний бусалба |
| Паччахьалкхен мотт | гӀалгӀай, эрсий |
| Дагарга идентификатораш | |
| Телефоний код | +7 8732 |
| Пошта индекс | 386130 |
| Код ОКАТО | 26406362 |
|
|
|
.svg)
Аьлте-Юрт (эрс: Альтиево) — хьалхагӀа къаьстта юрт хинна, хӀанз Аьлте-Юрта административни округ (эрс: «Альтиевский административный округ») яхаш цӀи а йолаш, Наьсарен йиъ административни округех цаӀ я.
Географи
[тоаде | тоаде чура]Таханарча Наьсарен гӀинбухен-малхбоалехьарча даькъе улл. Къулбехьехьа Юккъера административни округ я, зӀилбухехьа — Наьсар-Кертен административни округ, малхбоалехьа — Дошлакъий-Юрта административни округ. Йисте́ яда юрташ: Буро-КӀале, ГӀаьзе-Коа
Тархьар
[тоаде | тоаде чура]ГӀалгӀай шаьрача ӀокӀалабувла болабенначул тӀехьагӀа хӀанз Дошлакъий-Юрт уллача метте массехк пхьа хьахиннай, 1840-ча шера хиннача хьалах Орасха-Юрти, Ӏовлурга-Юрти кхыяраши хиннай Ӏояхка. Наьсарен гӀовттам ӀотоӀабаьчул тӀехьагӀа тӀеман администраце кагий пхьанаш (отараш) дӀа а йоахаш йоккхий юрташ Ӏоехкаш план кхоачашъе йолаяьй. Цу хана вӀашгӀйийхкай хӀанз Наьсаренах лоархӀа цхьайола юрташ: Аьлте-Юрт а, Дошлакъий-Юрт а, Наьсар-Керте а[2].
Аьлте-Юрт йиллар Малсаганаькъан Темар-Солтий Лахан хиннав, из ва укх лаьтта эггара хьалха Ӏохайнар. Юрта цӀи хьахиннай цун хьалхара хьалххо хиннача милице урядник хиннача Малсаганаькъан Хьусе Аьлте цӀера тӀара[3].
1944—1958-ча шерашка гӀалгӀайи нохчийи мехках баьха хиннача хана юртах Баркаджин аьнна цӀи тилла хиннай, хӀирий ӀаьдалагӀа «овсара яхаш маӀан хиннад цун[4].
1995-ча шера Аьлте-Юрт яха муниципальни кхоллам дӀа а баьккха, Наьсарен шахьарах из хьа а къоастаяь, Наьсарен пхьенна дӀаюкъе а йихьа, Наьсарен пхьен Аьлте-Юрта муниципальни округ хьаяьй цох[5].
2009-ча шера Аьлте-Юрта административни округ аьнна цӀи тиллай цох[6].
Бахархой
[тоаде | тоаде чура]| Бахача наьх дукхал | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2002[7] | 2006[8] | 2007[8] | 2008[8] | 2009[8] | 2010[9] | 2011[9] | 2012[10] |
| 10 959 | ↗11 324 | ↗11 408 | ↗11 503 | ↗11 633 | ↘6266 | ↗6271 | ↗6786 |
| 2013[11] | 2014[12] | 2015[13] | 2016[14] | 2017[15] | 2018[16] | 2019[17] | 2020[18] |
| ↗7119 | ↗7471 | ↗7749 | ↗7965 | ↗8086 | ↗8207 | ↗8338 | ↗8457 |
| 2021[19] | 2022[1] | ||||||
| ↗8609 | ↗8772 | ||||||
ЦӀихеза юртахой
[тоаде | тоаде чура]- Малсаганаькъан Татархана Ахьмад — бомбаш етта кема лийхка́р, ШоллагӀча дунен тӀема доакъашхо, Россе Федерацен турпал.
- Малсаганаькъан АртагӀа Сосаркъа — офицер Эрсий паччахьа эскара эпсар, кӀайэскархо, Соловкашкарча лагерера вадда а ведда́ цох кинашка яздаьр.
Белгалдаккхар
[тоаде | тоаде чура]- ↑ 1,0 1,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2022 года Федеральная служба государственной статистики (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 26.04.2022.
- ↑ История села Гамурзиево (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). Архиве диллад 2016 шера тушола 4 дийнахьа.
- ↑ Альтиевский административный округ. Исторический экскурс (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 27.08.2015. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 4.03.2016. Архиве диллад 2016 шера тушола 4 дийнахьа.
- ↑ М.С.-Г. Албогачиева. Демаркация границ Ингушетии (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 15.02.2023.
- ↑ Изменения в административном устройстве РФ (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар).
- ↑ Устав муниципального образования «Городской округ город Назрань». Утверждён Решением Городского совета № 5/22-1 от 24.12.2009 г. (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар).
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более (эрс.). Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 3.02.2012.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Численность населения республики Ингушетия по населённым пунктам 2006-2012 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 17.10.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 17.10.2013.
- ↑ 9,0 9,1 Оценка численности населения 2010-2013 (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 23.08.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 23.08.2014.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.05.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 31.05.2014.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 16.11.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 16.11.2013.
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 2.08.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.08.2014.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 6.08.2015. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 6.08.2015.
- ↑ Численность населения Республики Ингушетия по состоянию на 1 января 2016 года в разрезе населённых пунктов (эрс.). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 8.08.2016. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 8.08.2016.
- ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал. Муниципальни образованешка гӀола 2017 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа (эрс.) (31 кӀимарса 2017). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2017. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 31.07.2017.
- ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал. ЛаьрхӀай муниципальни образованешка 2018 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 25.07.2018. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 26.07.2018.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2019. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
- ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал муниципальни кхолламашка гӀолла 2020 шера наджгоанцхой бетта 1 денга (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 17.10.2020. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 17.10.2020.
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 27.04.2021. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.