Чокхи

ГӀалгӀа, XIX бӀаьшу

Чо́кхи (да) (эрс: Черкеска, гӀаьб: Цей, нох: Чокхиб, гур: ჩოხა, xӀир: Цухъхъа) — Кавказа къамашта юкъе даьржа хинна маIача наьх тӀера барзкъа. ГӀалгӀаша иштта «чокхи» оал кхалнаьх тӀехьнахьарча дувхарах а.

Чокхи леладеш хиннад: абазошеи, абхазхошеи, аьдагIашеи, гуржаши, гIалгIашеи, гIаьбарташеи, къаршашеи, нохчашеи, селашеи, хIирашеи, черсашеи.

Карарча хана цӀагӀа а ара а леладеча барзкъех ца лоархӀе а, чокхи леладеш да цIай-дувхар санна.

ГӀалгӀай маӀача наьх чокхи

ГӀалгӀай къаьнарча чокхех ховш дукха хӀама дац. Я. Потоцкийчунга чокхи тӀадувхача гӀалгӀачун сурт да, цига уръоттабаь качмат а болаш да из, черсий цхьацца долча чокхешта тара. Цул совгӀа, Л.Л. Семенова маьлхарча кашамашка лехача чокхех а а́ла доагӀ, XVI—XVIII бӀаьшерашка йилла йола. Кораденар даьрех даь е тхан маӀача наьх дувхар да, а́ба (халат) аьнна цӀи йоаккх цо цох. Цунах кхетаде доагӀ из ше́ра хинна хилари, XIX-ча, XX-ча бӀаьшерашка леладаьраш санна теӀа ца хилари.