Хьалхара юкъарле
ТӀера куц
Хьа́лхара юкъарле (эрс: Первобы́тное о́бщество) — йоазув хьакхоллале хинна мур я адамлен тархьаре. Йоазув кхеллачул тӀехьагӀа аьттув хул Ӏояьздаь долча хьасташ (источникаш) тӀа бух а бола тохкамаш де тархьара́. Цу заман чухьа Ӏояздаь хинна хьасташ доацандаь, цу замах бола хоам хьаийбу укх тайпарча Ӏилмашца: археологи, этнологи, палеонтологи, биологи, геологи, антропологи, археоастрономи, палинологи.
Мураш
[тоаде | тоаде чура]Зама Эпоха | Европе хинна мур | Мураш ______Периоды______ |
Экам Характеристика |
---|---|---|---|
Къаьнара кхерий зама е палеолит | 2,4 млн. — 10 000 в. з. хьалха | Хьалхара (лохера) палеолит 2,4 млн. — 600 000 в. з. хь. Юкъера палеолит 600 000—35 000 в. з. хь. |
Чарахьийи лехьдерхойи ха. Моакхаза кечалаш лелае болабалар. ТӀаккха ха дӀа мел йода уж дегӀайоагӀ, дукхагӀа а хул. |
Юкъера кхерий зама е мезолит | 10 000—5000 в. з. хьалха | ДӀайолалу Европе плейстоцен чаккхйоаллаш. Чарахьашеи лехьдерхошеи Ӏомадаьд лакхача боараме кхерахи тӀехкахи гӀирсаш (кечалаш) яр, иштта гаьна детта герз а — тӀаьски Ӏади. | |
Керда кхерий зама е неолит | 5000—2000 в. з. хьалха | Хьалхара неолит Юкъера неолит ТӀехьара неолит | Неолит хьахилар дувзаду неолита революцеца. Боахам лелабар эргадоал, гулдара а чарахьий а боахамá («ший доалá дерзадерá» / «присваивающего») когаметт отт — «хьадер» / «производящие» (лаьтта леладар, доахан леладар). |
Геза зама | 3500—800 в. з. хьалха | Металлурги дӀа-хьа яржарах аьттув хул аьшкал даккха: (дошув а, цӀаста а, геза а). Хьалхара йоазонаш Азеи Эгеидеи. | |
Аьшка зама | Гаргга 800 в. з. хьалха |
|
Белгалдаккхар
[тоаде | тоаде чура]ТӀатовжамаш
[тоаде | тоаде чура]- «Переход от первобытного общества к классовому: пути и варианты развития». Часть IАрхиве диллад 2017 шера маьцхали 30 дийнахьа. Часть IIАрхиве диллад 2017 шера маьцхали 30 дийнахьа.
- Формы общественной воли в доклассовом обществе: табуитет, мораль и обычное право
- Тотемизм, первобытная мифология и первобытная религия
- О методике реконструкции развития первобытного общества по данным этнографии
- Введение во всемирную историю. Выпуск 2. История первобытного общества
- Ефименко П. П. Первобытное общество. Очерки по истории палеолитического времени (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам с 23-05-2013 [4153 дня] — тархьар, шоллар)
- Лекция «История первобытного общества»Архиве диллад 2009 шера оагӀой 4 дийнахьа.
- Периодизация первобытной истории
- Статья «Первобытнообщинный строй» в БСЭ
- Всемирная история. Энциклопедия. Том 1. (1956 год)
- Таблица «Начальная история (до 3000 г. до н. э.)» на сайте «Хронос»
- Первобытная культура