Тадж-Махьал

Тадж-Махьал
	Маьждиг
Тадж-Махьал
	хӀинд. ताज महल, урду تاج محل, ингал: Taj Mahal
	; Тадж-Махьал маьждиг
Паччахьалкхе	ХӀиндехье
Пхьа	Агра
Конфесси	ислам
ГӀишлон тайпа	къубба-маьждиг
Архитектура стиль	Ислама архитектура, Тимуридий архитектура
Архитектор	Устад Ахмад Лахаури[d]
Оттаяьр	ДжахӀан шах
Хьаделлар	1632 шу
Хьалйоттар	1632—1653 шераш
Лакхал	73 метр
Кечал	шакӀа[d]
Хьал	музей
МазаоагӀув	tajmahal.gov.in
	Ло:ЮНЕСКО
	Медиафайлаш Викиларма чу

Та́дж-Махьа́л^[1] (хӀинд. ताज महल, урду تاج محل — «ГӀалай тадж», ингал: Taj Mahal) — ХӀиндехьа Агра яхача пхье даь дола къубба-маьждиг. АстагӀча Темара тӀехьенах хьаваьннача Боккхийча МогӀлой паччахь хиннача ДжахӀан ша́хо Джамна яхача хи тӀа еттай из гӀишло. ДийтталагӀа бер деш енна ший сесаг Мумтаз-Махьал дага а лаьца етта́ хиннай цо из, тӀехьагӀа цига ше а дӀавелийтав.

Тадж-Махьал могӀлой архитектурай стила эггара дикагӀа бола гойтам лоархӀ. Цо чулоац хӀиндийи, фаьрсийи, Ӏарбийи архетиктурай стилаш^[2]. 1983 шера Тадж-Махьал ЮНЕСКО Дерригача дунен тӀехьален объект я аьнна чӀоагӀъяьй: «ХӀиндехьа бусалба исбахьален жовхьар, иштта дерригача дунен тӀехьален массане тӀаийца йолча шедеврех цаӀ я» аьнна^[3].

Къуббан кӀай шакӀа́ чартакх эггара чӀоагӀагӀа йовзаш яле а, Тадж-Махьалагахьа из керттера а йоацаш, цаӀ шоллагӀчоа тоам беш хьадоагӀ цу комплекса доакъош.

ГӀишло йотта йолаяь ха гаргга 1632 шу лоархӀ, хӀаьта белхий 1653 шера чакхдаьннад. 20 эзар говзанчеи пхьари ваьллав из хьалъеш^[4]. Тадж-Махьал йоттара́ тӀайилла́р эггара хьалха архитекторий тоаба хиннай, императора ше бӀарг а локъаш. Совета юкъе Дешенов-Ануи, Макрамат Ханаи, Устад Ахмад Лахаурии хиннаб, царех керттера хиннар тӀеххьаравар ва оал^[3]. ХӀаьта кхыдар а да дувцаш, из къамаьл Тадж-Махьала гидашкара а доагӀ каст-кастта. Цар яхачох, керттера архитектор турке хиннав — Ӏийса Мухьаммад Эфенди^[5].

Къуббанна чухьа ши къуб (эрс: гробница) латт — шахеи цун сесагеи. Дар долчча тайпара дийцача, нийсса цу кӀингашта кӀала лаьтта дӀабехка боахк мари-сесаги.

Тадж-Махьал 5 чартакх а йола платформа тӀа латта 74 метр лакха гӀишло я. Саьнашка 4 мимар дагӀ, хӀаьта уж кӀеззига маьждигагахьара Ӏодерзадаь да, дийха́ хӀама хилча маьждига́ зе дергдоацаш. Тадж-Махьала гонахьа йоккхий бешамаш я тайп-тайпара кхуркхолгаши Ӏамаши дагӀаш.

Пенаш хьалдаьд къоагадаьча ах чакхсадоагӀача Макранарча шакӀах, юкъ-юкъе чуувттадаь кӀигаш долаш: бирюза, оагӀат, малахит, сердолик, иштта кхыдараш а. ШакӀа белгалонех да, йийкха йолча хана из кӀай лестар, цӀаьскар долча хана сийрда-цӀе хилар, тӀаккха бетта лир доагача хана — дото беса.

Галерей

ЗӀилбухехьара оагӀув
ГӀинубухехьара оагӀув сарахьа
Малхбоалехьара оагӀув
Бассейна хи чу гуш дола сурт
Дохк долча Ӏуйран
Малх чубизачул тӀехьагӀа
Хьаьший
Джамнахи тӀара сурт
Улув йиъ чатри керттера коа наӀараш
Маьждиг

Тадж-Махал
Малхбоалера оагӀув Ӏуйран
Йоачан йолча хана даьккха дола сурт, мимар тоадеш латт
Малхбузера оагӀув
Дохка юкъе гуш йола Тадж-Махьал
2005 шера даьккха хинна панорама сурт.

Хьажа иштта

Белгалдаккхар

↑ Тадж-Махал // Социальное партнёрство — Телевидение. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2016. — С. 563. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—, т. 31). — ISBN 978-5-85270-368-2.
↑ Hasan, Parween (November 1994), "Review of Mughal Architecture: Its outline and its history", The Journal of Asian Studies Т. 53 (4): 1301
↑ ^3,0 ^3,1 Taj Mahal (ингл.). UNESCO. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 9.05.2019.
↑ Тадж-Махал
↑ Architect of the Taj Mahal — Architect of the Taj Agra — Chief Architect of the Taj Agra India.

ТӀатовжамаш

Ло:Всемирное наследие в Индии Ло:Новые семь чудес света

[BRE-1] Тадж-Махал // Социальное партнёрство — Телевидение. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2016. — С. 563. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—, т. 31). — ISBN 978-5-85270-368-2.

[2] Hasan, Parween (November 1994), "Review of Mughal Architecture: Its outline and its history", The Journal of Asian Studies Т. 53 (4): 1301

[UNESCO-3] 3,0 ^3,1 Taj Mahal (ингл.). UNESCO. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 9.05.2019.

[4] Тадж-Махал

[5] Architect of the Taj Mahal — Architect of the Taj Agra — Chief Architect of the Taj Agra India.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]