Ферменташ

Википеди материал
Нуклеозидфосфорилаза яхача фермента модель

Ферме́нташ (лат: fermentum — «закваска» яхачох хьадаьннад) е энзи́маш[1] (я) (яний: ζύμη, ἔνζυμον «закваска») — дийнача ражашка (дегӀамашка) химе реакцеш сихъеш дола белокий е рибонуклеина цӀалха хоттамаш (рибозимаш)[2]. ХӀара ферменто ше-ший химе реакци сихъю: цу реакцешка да́къа лоацача реагентех субстраташ оал, хӀаьта хьахулачох — продукташ. ХӀара ферменто къаьст-къаьсттача субстратаца болх бу, цунах специфичность оал. Масала, АТФ-азас АТФ вӀашагӀъяьккхар мара сихдиц, хӀаьта фосфорилазай кина́зас фосфорилазайна мара фосфорилировари йиц[3].

Ферментаце хьинар хувца йиш я: активаторашцеи (айдеш), ингибиторашцеи (лохдеш).

Белока ферменташ рибосомаш тӀа вӀашагӀъехк, хӀаьта РНЦӀ-ферменташ — оагилга тӀума чу.

«Фермент», «энзим» яха ши термин синонимаш йолаш лелаю дукха ха яьннай: хьалхаръяр дукхагӀа эрсийи немцийи Ӏилман литературе яьржа а йолаш, шоллагъяр — ингалсийи ференгийи чу.

Ферменташ тохкача Ӏилмах энзимологи оал, «ферментологи» ца оалаш (латинийи эллинойи меттай овлаш э ца де).

Белгалдаккхар[тоаде | тоаде чура]

  1. Энзимы // Брокгаузеи Ефронеи энциклопеден дошлорг : 86 томах латт (82 томи 4 тӀатохари). — СПб., 1890—1907.
  2. Berg, Jeremy M. (Jeremy Mark), 1958-. Biochemistry. — 5th ed. — New York: W.H. Freeman, 2002. — 1 volume (various pagings) с. — ISBN 0716749556.
  3. Berg, Jeremy M. (Jeremy Mark), 1958-. Biochemistry. — 5th ed. — New York: W.H. Freeman, 2002. — 1 volume (various pagings) с. — ISBN 0716749556.

Литература[тоаде | тоаде чура]