Чулоацамага гӀó

Къарший-балкхарой мотт

Википеди материал
Къарший-балкхарой мотт
Ший цӀи

къарачай-малкъар тил,

таулу тил
Паччахьалкхенаш Эрсече
Керттера статус

ГӀаьбартехьен-Моалкхаре ГӀаьбарте-Малкхаре

Къаршечен-Черсече Къарше-Черсече
Мотт лебечара дукхал 305 364 Эрсече (2010[1])
Статус уязвимый[d][2]
Классификаци
ОагӀат Евразен метташ
Туркий дезал
Дештой ткъовро
Половеций-дештой тоаба
Йоазув кириллица (къарший-балкхарой йоазув), диаспораша латиница лелаю
Меттай кодаш
ГОСТ 7.75–97 као 280
ISO 639-1
ISO 639-2 krc
ISO 639-3 krc
WALS krc
Atlas of the World’s Languages in Danger 1075
Ethnologue krc
IETF krc
Glottolog kara1465
Википеди укх меттала

Къарший-балкхарой мотт (къарачай-малкъар тил, таулу тил; эрс: Карача́ево-балка́рский язык) — туркий меттаех мотт ба къаршаши балкхароши бувцаш. ХӀанзара цӀи массане тӀаийца я 1950-гӀча шерашкара денз, хьалхагӀа цох оалаш хиннад лоаман-татрий, лоаман-туркий, татрий-джагатай[3].

1920-гӀа шерашка кхаччалца Ӏарбий йоазув леладаьд. Хьалхара къарший-малкхарой метта йоазоний йилá ха XVII — XVIII бӀаьшераш да[4].

Латиница дух тӀа а йолаш къарший-малкхарой метта алапат де гӀертар 1880-ча шерашка хиннад. 1924—1939: латиница дух тӀа а йолаш йоазув. 1939-ча шера денз — кириллица[5].

1990-ча шерашка «Юйге игилик» (Üyge Igilik) яхача газетий цхьаццадола арахецараш литиницаца хиннад[6].

ХӀанзара къарший-малкхарой алапат:

А а Б б В в Г г Гъ гъ Д д Дж дж Е е
Ё ё Ж ж З з И и Й й К к Къ къ Л л
М м Н н Нг нг О о П п Р р С с Т т
У у Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ
Ы ы ь Э э Ю ю Я я

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]
  1. Перепись-2010
  2. Красная книга языков ЮНЕСКО
  3. Коряков, 2010.
  4. Карачаево-балкарский язык, 2014, оа. 119.
  5. Вопросы совершенствования алфавитов тюркских языков СССР. — М., 1972.
  6. Архив газеты 'Üyge Igilik' (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 10.12.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 4.03.2016. Архиве диллад 2016 шера тушола 4 дийнахьа.