Мочкъий-Юртара консервий завод

Википеди материал
Базоркинский консервный завод» яхачунгара дӀасалостам ба)

Мочкъий-Юртара консервий завод (эрс: Черменский (Базоркинский) консервный завод) — хӀанз Бекъий-Юрта лаьтта нийслуш йола советий хана етта хинна консервий завод.

Тархьар[тоаде | тоаде чура]

ГӀалгӀай автономе областе 1931 шу хьатӀадалалехьа 17 промышленни предприяти хиннай, царех дукхагӀа мел яраш Буро тӀа хиннай, шиъ — Мочкъий-Юрта. Консервий завод 1931 шера йотта йолаяьй Мочкъий-Юртах 3 км гаьна (хӀанз Бекъий-Юрт йолча), белха тӀавиллар инженер хинна Коазой Бийбота Берс хиннав. Завода оборудовани Ӏалашъеш хиннар Ужахьанаькъан Зоврбика Козло хиннав — инженер-механик[1].

Завода болх 1933 шера болабаьб. Завод йотташ дохка лаьрхӀар хиннад 4,338 миллион сом. 1934 шера йоттар чакхдаьннад. Юххера из йотташ 5,53 миллион сом дӀатӀадахийтад[2]. Бийдалца завод Ӏалашъергйолаш бешамий совхоз вӀашагӀъелла хиннай[1][3].

Завод 12 млн. баьцадаарий консервий банка хьаяра лаьрхӀа хиннай. Шера арахецаш хиннар 20 млн консервий банка хиннай[2]. Завода белха доал Буро тӀарча консервий трестага хиннад. Завода хьаеш хиннараш баьцадаарий консерваши, кхыйола продукции хиннай (масала, хьовла). Эрсий меттала Базоркинский хиннаш йола завод, 1947 шера Черменский, аьнна цӀи тилла хиннай, гӀалгӀай мехках баьхачул тӀехьагӀа[3].

1931—1934 шерашка Мочкъий-Юртара консервий завод йотташ тӀавилла хиннав. 1937 шера завода цхьан цехе цӀи яьнна хиннай, цӀи техар Берс ва, аьнна, шин шера набахта чувелла хиннав. Ши шу даьннача гӀолла, 1939 шера, реабилитаци яьй[1].

Белгалдаккхар[тоаде | тоаде чура]

ТӀатовжамаш[тоаде | тоаде чура]

  • Къулбаседа Кавказа индустриализаце тархьар (1933-1941 шераш). Каьхаташи материалаши = История индустриализации Северного Кавказа (1931-1941 гг.). Документы и материалы / Филькин В. редакцен кӀала, оттадаьраш: М. П. Севостьянов, Е. И. Кобзев; Главное архивное управление при Совете Министров СССР. Гос. и парт. архивы Дагестанской, Кабардино-Балкарской, Северо-Осетинской, Чечено-Ингушской АССР, Ставропольского края и Ростовской обл.. — Шолжа-ГӀала : Нохч-ГӀалгӀай дешаргий зарбанче, 1973. — 622 с. — 1000 экз.
  • Коазой Н. Хьалхара гӀалгӀай инженераш : [рус.] = Первые ингушские инженеры // ГӀалгӀайче : газет. — 2010.