Чулоацамага гӀó

Оарштхой-Фарта

Википеди материал
(«Ачхой-Мартан» яхачунгара дӀасалостам ба)
Эйла
Оарштхой-Форта
Ачхой-Мартан
нохч. ТӀехьа-Марта
43°11′21″ с. ш. 45°17′05″ в. д.HGЯO
Паччахьалкхе  Россе Федераци
Федерацен субъект Нохчиче
Муниципальни шахьар Оарштхой-Фортан
Юрт Оарштхой-Форта
Юртда Хучинаькъан Махьмада Темарлан
Тархьари географии
Йиллай 1846 шера
ХьалхагӀа хинна цӀераш 1944 кхачч. — Ачхой-Мартан
1957 кхачч. — Новосельское
Лакхал 247 м
Ӏалама лоаттам юкъера
Сахьата оаса UTC+3:00
Бахархой
Бахархой ↗25 211[1] саг (2021)
Къамаш нохчий
Динаш сунний бусалбаш
Катойконим оарштхой-фортахо, оарштхой-фортахой
Паччахьалкхен мотт нохчий, эрсий
Дагарга идентификатораш
Телефоний код +7 87142
Пошта индекс 366600
Код ОКАТО 96202000001
Код ОКТМО 96602402101
Номер в ГКГН 0128843
Оарштхой-Фарта (Россия)
Оарштхой-Форта
Москоа
Оарштхой-Фарта (Нохчиче)
Оарштхой-Форта
Викилармий логотип Медиафайлаш Викиларма чу

Оа́рштхой-Фарта[2], Оа́рштхой Форта[3], иштта Орстхой-Фарта[4] (я) (нохч. ТӀехьа-Марта, эрс: Ачхой-Мартан) — Нохчий Мехка ула юрт. Оарштхой-Фартан шахьара административни юкъ я.

Юрт ула моттиг

[тоаде | тоаде чура]
Белхарой БатӀал-Хьажий цӀерагӀа дола рузбан маьждиг

Шолжа-ГӀалийна шовзткъа километр гаьна улл. Юрт юкъе гӀолла Шолжах кхеташ дола Форта дода (нохч. Марта), тӀаккха юрта юхе гӀолла Ӏашхий дода (нохч. Ӏашхо, Ӏашху). ГаргагӀа яда нах баха моттигаш: зӀилбухен-малхбузехьа — БӀумат, гӀинбухен-малхбузехьа — АгӀа-Боарзе, гӀинбухехьа — Керда Шарой, гӀинбухен-малхбоалехьа — ШаӀми-Юрт.

Хьал

[тоаде | тоаде чура]

Юрта болхбеш 13 дешарче я: 9 юкъара дешар телаш я, цаӀ бархӀ шера хьехаш я, кхоъ берий беш я. Цул совгӀа дзюдо, карате, тхэквандо, бокс хьеха моттигаш я (дзюдо йиӀигашта а я).

«Ачхой» яха воллейбола тоабеи, «Марта» яха футбола тоабеи я шоай. ТӀом болалехьа юрта Политехника дешарчеи, школа-интернати хиннай. Библикотека а латт — 70 эзар дешарг дола шахьара библиотека.

Ялат дӀадувши, доахани бешамаши лелаеши «Ачхой-Мартан» яха паччахьалкхен боахам ба. Мехка йоккхагӀа йола ги тоаду ГУП а, иштта пластик хьаю завод а латт.

Баха нах

[тоаде | тоаде чура]
Бахача наьх дукхал
1939[5]1959[6]1970[7]1979[8]1989[9]1990[10]2002[11]2010[12]2012[13]
6399↗8389↗12 250↗12 726↗14 680↗15 101↗16 742↗20 172↗21 176
2013[14]2014[15]2015[16]2016[17]2017[18]2018[19]2019[20]2020[21]2021[1]
↗21 664↗22 187↗22 569↗22 922↗23 282↗23 667↗24 212↗24 864↗25 211
5000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
1970
2010
2016
2021
Къамай лоаттам

Ерригроссе 2010 шера хьисап деш нах дӀаязбаро оттадаьчох[22]:

Къам Дукхал,
чел. 		Берригача боахархоех %
нохчий 20 113 99,7 %
кхыбараш 59 0,3 %
берригаш 20 172 100,00 %

Тайпаш

[тоаде | тоаде чура]

Оарштхой-Форта даха тайпаш:

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]
  1. ↑ 1,0 1,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 27.04.2021. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
  2. ↑ Кодзоев, 2021, оа. 15.
  3. ↑ Барахоева, Кодзоев & Хайров, 2016, оа. 27.
  4. ↑ Оздоев, 1980, оа. 830.
  5. ↑ Ло:Население/1939AI
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров по полу
  7. ↑ Ло:Население/1970S
  8. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 29.12.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 29.12.2013.
  9. ↑ Ло:Население/1989F
  10. ↑ Архивный вестник, №1. Нальчик:Архивное управление Правительства Чеченской Республики, 2013.
  11. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 3.02.2012.
  12. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Чеченской Республики. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 9.05.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 9.05.2014.
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.05.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 31.05.2014.
  14. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 16.11.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 16.11.2013.
  15. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 2.08.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.08.2014.
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 6.08.2015. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 6.08.2015.
  17. ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал. ЛаьрхӀай муниципальни образованешка 2016 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа
  18. ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал. Муниципальни образованешка гӀола 2017 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа (эрс.) (31 кӀимарса 2017). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2017. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 31.07.2017.
  19. ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал. ЛаьрхӀай муниципальни образованешка 2018 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 25.07.2018. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 26.07.2018.
  20. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2019. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
  21. ↑ Россе Федерацен бахархой дукхал муниципальни кхолламашка гӀолла 2020 шера наджгоанцхой бетта 1 денга (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 17.10.2020. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 17.10.2020.
  22. ↑ Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более" (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 27.11.2018. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 29.09.2015. Архиве диллад 2015 шера тов 29 дийнахьа.
  23. ↑ Сулейманов, 2006, оа. 315.
  24. ↑ Сулейманов, 2006, оа. 407.

Литература

[тоаде | тоаде чура]

ТӀатовжамаш

[тоаде | тоаде чура]

Ло:Населённые пункты Ачхой-Мартановского района Ло:Райцентры Чечни

Хьаст — «https://inh.wikipedia.org/w/index.php?title=Оарштхой-Фарта&oldid=66576»