Оарштхой-Фарта

Оарштхой Форта» яхачунгара дӀасалостам ба)
Эйла
Оарштхой-Форта
Ачхой-Мартан
нохч. ТӀехьа-Марта
43°11′21″ с. ш. 45°17′05″ в. д.HGЯO
Паччахьалкхе  Россе Федераци
Федерацен субъект Нохчиче
Муниципальни шахьар Оарштхой-Фортан
Юрт Оарштхой-Форта
Юртда Хучинаькъан Махьмада Темарлан
Тархьари географии
Йиллай 1846 шера
ХьалхагӀа хинна цӀераш 1944 кхачч. — Ачхой-Мартан
1957 кхачч. — Новосельское
Лакхал 247 м
Ӏалама лоаттам юкъера
Сахьата оаса UTC+3:00
Бахархой
Бахархой 25 211[1] саг (2021)
Къамаш нохчий
Динаш сунний бусалбаш
Катойконим оарштхой-фортахо, оарштхой-фортахой
Паччахьалкхен мотт нохчий, эрсий
Дагарга идентификатораш
Телефоний код +7 87142
Пошта индекс 366600
Код ОКАТО 96202000001
Код ОКТМО 96602402101
Номер в ГКГН 0128843
Оарштхой-Фарта (Россия)
Оарштхой-Форта
Москоа
Оарштхой-Фарта (Нохчиче)
Оарштхой-Форта
Викилармий логотип Медиафайлаш Викиларма чу

Оа́рштхой-Фарта[2], Оа́рштхой Форта[3], иштта Орстхой-Фарта[4] (я) (нохч. ТӀехьа-Марта, эрс: Ачхой-Мартан) — Нохчий Мехка ула юрт. Оарштхой-Фартан шахьара административни юкъ я.

Юрт ула моттиг[тоаде | тоаде чура]

Белхарой БатӀал-Хьажий цӀерагӀа дола рузбан маьждиг

Шолжа-ГӀалийна шовзткъа километр гаьна улл. Юрт юкъе гӀолла Шолжах кхеташ дола Форта дода (нохч. Марта), тӀаккха юрта юхе гӀолла Ӏашхий дода (нохч. Ӏашхо, Ӏашху). ГаргагӀа яда нах баха моттигаш: зӀилбухен-малхбузехьа — БӀумат, гӀинбухен-малхбузехьа — АгӀа-Боарзе, гӀинбухехьа — Керда Шарой, гӀинбухен-малхбоалехьа — ШаӀми-Юрт.

Хьал[тоаде | тоаде чура]

Юрта болхбеш 13 дешарче я: 9 юкъара дешар телаш я, цаӀ бархӀ шера хьехаш я, кхоъ берий беш я. Цул совгӀа дзюдо, карате, тхэквандо, бокс хьеха моттигаш я (дзюдо йиӀигашта а я).

«Ачхой» яха воллейбола тоабеи, «Марта» яха футбола тоабеи я шоай. ТӀом болалехьа юрта Политехника дешарчеи, школа-интернати хиннай. Библикотека а латт — 70 эзар дешарг дола шахьара библиотека.

Ялат дӀадувши, доахани бешамаши лелаеши «Ачхой-Мартан» яха паччахьалкхен боахам ба. Мехка йоккхагӀа йола ги тоаду ГУП а, иштта пластик хьаю завод а латт.

Баха нах[тоаде | тоаде чура]

Бахача наьх дукхал
1939[5]1959[6]1970[7]1979[8]1989[9]1990[10]2002[11]2010[12]2012[13]
6399838912 25012 72614 68015 10116 74220 17221 176
2013[14]2014[15]2015[16]2016[17]2017[18]2018[19]2019[20]2020[21]2021[1]
21 66422 18722 56922 92223 28223 66724 21224 86425 211
5000
10 000
15 000
20 000
25 000
30 000
1970
2010
2016
2021
Къамай лоаттам

Ерригроссе 2010 шера хьисап деш нах дӀаязбаро оттадаьчох[22]:

Къам Дукхал,
чел.
Берригача боахархоех %
нохчий 20 113 99,7 %
кхыбараш 59 0,3 %
берригаш 20 172 100,00 %

Тайпаш[тоаде | тоаде чура]

Оарштхой-Форта даха тайпаш:

Белгалдаккхар[тоаде | тоаде чура]

  1. 1,0 1,1 Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 27.04.2021. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
  2. Кодзоев, 2021, оа. 15.
  3. Барахоева, Кодзоев & Хайров, 2016, оа. 27.
  4. Оздоев, 1980, оа. 830.
  5. Ло:Население/1939AI
  6. Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров по полу
  7. Ло:Население/1970S
  8. Всесоюзная перепись населения 1979 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 29.12.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 29.12.2013.
  9. Ло:Население/1989F
  10. Архивный вестник, №1. Нальчик:Архивное управление Правительства Чеченской Республики, 2013.
  11. Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 3.02.2012.
  12. Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1. Численность и размещение населения Чеченской Республики. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 9.05.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 9.05.2014.
  13. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.05.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 31.05.2014.
  14. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 16.11.2013. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 16.11.2013.
  15. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 2.08.2014. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.08.2014.
  16. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 6.08.2015. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 6.08.2015.
  17. Россе Федерацен бахархой дукхал. ЛаьрхӀай муниципальни образованешка 2016 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа
  18. Россе Федерацен бахархой дукхал. Муниципальни образованешка гӀола 2017 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа (эрс.) (31 кӀимарса 2017). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2017. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 31.07.2017.
  19. Россе Федерацен бахархой дукхал. ЛаьрхӀай муниципальни образованешка 2018 шера наджгоанцхой бетта 1 дийнахьа. ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 25.07.2018. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 26.07.2018.
  20. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 31.07.2019. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 2.05.2021.
  21. Россе Федерацен бахархой дукхал муниципальни кхолламашка гӀолла 2020 шера наджгоанцхой бетта 1 денга (эрс.) (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 17.10.2020. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 17.10.2020.
  22. Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более" (тӀакхача вӀаштехьа доаца тӀатовжам — тархьар). ТӀеххьара техка хиннад укх дийнахьа: 27.11.2018. Архиве оттадаьд хьалхара хьаста чура укх дийнахьа: 29.09.2015. Архиве диллад 2015 шера тов 29 дийнахьа.
  23. Сулейманов, 2006, оа. 315.
  24. Сулейманов, 2006, оа. 407.

Литература[тоаде | тоаде чура]

ТӀатовжамаш[тоаде | тоаде чура]

Ло:Населённые пункты Ачхой-Мартановского района Ло:Райцентры Чечни