Чулоацамага гӀó

Наьсархой

Википеди материал

Наьсархой [⇨] (эрс: назрановцы[⇨]) — гӀалгӀай къаман тархьаре хинна юкъарло; ГӀалгӀайчен юкъерча бӀаьшерий шахьар я. Наьсархой баьхаб таханарча Наьсарен шахьареи ГӀалме шахьареи доазон тӀа[lower-alpha 1].

Эрсий-кавказхой тӀом

[тоаде | тоаде чура]

Эрсечено наьсархой шоаша караберзабаьлга а шоай Ӏаьдала́ кӀала болга а лоархӀаш хиннаб, цхьабакъда ишта царна хеташ хиннадале а, наьсархой Кавказа имамата оагӀув лоацаш а, Ӏаьдала духьала гӀотташ а хиннаб. Наьсархой Имаматагахьа хинна хилар бакъдеш тайп-тайпара бовхамаш да долашЛо:NoteTag Масала, наьсархоша да́къа лаьца хиннад 1840-ча шера тушола бетта Нохчашкахьа хиннача гӀовттаме а[4] Шолжа тӀарчеи Тийрка дехьарчеи нохчийи, гӀалгӀайи, оарстхойи 1840-ча шера кӀимарса беттахиннача гӀоттаме аЛо:NoteTag 1858-ча шера наьсархоша чӀоагӀа духьале яь хиннай Наьсархой гӀоттам аьнна цӀи тилла хиннайола. Из гӀоттам хинначахана наьсархоша Шамалга каьхат дахийта хиннад оарц дехаш, цхьабакъда Эрсечен чӀоагӀаленашка гӀолла чакхвала Шамал шозза хьежача а, цун аьттув баьннабац из де, цудухьа йоккха йов а хинна юхавала вийзав цун. ТӀехьагӀо гӀоттам ӀотоӀа а баь, хьалха лаьттараш е боабаьб, е мехках баьхаб[5].

Хинначох керттера долчун хронологи:

  • 1840-ча шера тушола бутт – наьсархойи, оарстхойи, галашкархойи, нохчийи Нохчий мехка хиннача гӀоттаме да́къа лоацаш хиннаб.[4].
  • 1840-ча шера кӀимарса бутт – наьсархой да́къа лоацаш хиннаб Ахьверда Мухьаммад хьалха а латташ Шолжа тӀареи Тийрка дехьареи нохчий а, гӀалгӀай а, оарстхой а гӀовттареЛо:NoteTag.
  • 1858-ча шера аьтинга бутти, кӀимарса бутти – Наьсархой гӀовттам: наьсархой Россе Ӏаьдала духьала гӀайттаб паччахьа керда законаш бахьан долаш[5].
  • 1865 – эрсий-кавказхой тӀом баьнначул тӀехьагӀа наьсархой Туркашкахьа дӀакхолхабаьб[6].

Россе импере болаш

[тоаде | тоаде чура]

Эрсий-кавказхой тӀом баьнначул тӀехьагӀа наьсархой ГӀалгӀай округа́ юкъеболхаш хиннаб 1965-ча шера царех цхьабараш мехках а баьха Туркий мехка Ӏобахийта хиннаб. ТӀехьагӀа наьсархой Бурон округа а, Шолжа отдела́ а, Наьсарен округа́ а юкъе болхаш хиннаб.

Хьажа ишттаo

[тоаде | тоаде чура]

Белгалдаккхар

[тоаде | тоаде чура]

Ло:NoteFoot

  1. Наьсархой гӀалгӀай юкъарло я яхаш хьоахаяьяй дукхагӀа мел болча Россе Импере,[1] советийи,[2] таханарча Эрсечени бовхамашка.[3]

ТӀатовжамаш

[тоаде | тоаде чура]

Литература

[тоаде | тоаде чура]

Ло:Sfn whitelist